İzafiyet Teorisi
“Bazı erkekler kadınları anlamaya çalışır, diğerleri kendilerini daha basit konulara adarlar, örneğin görelilik kuramına…” Albert Einstein
Özel Görelilik Kuramı olarak da bilinen “İzafiyet Teorisi”, Albert Einstein tarafından bulunan fizik kuramıdır. Einstein, bu kuramı ilk kez, 1905 tarihinde Annalen der Physik dergisinde, “Hareketli Cisimlerin Elektrodinamiği Üzerine” isimli makale ile açıklamıştır. Yayınladığı 5. Makalesi “Bir Cismin Atıllığı Enerji ile Bağlantılı Olabilir mi?” ile Einstein’in bu kuramı iyice oturmuştur. Bütün varlıkları izafi (göreceli) olarak tanımlayan Einstein, zamanın, mekânın ve hareketin birbirlerine bağlı kavramlar olduğunu söylemiştir. Yani ona göre, cisim ve mekân, zaman ve cisim, mekân ve hareket birbirlerine bağlı gelişir.
Einstein’ın görelilik teorisi ile Galileo’nun görelilik teorisi olan ışığın hızının her zaman aynı büyüklükte ölçüleceği teorisi birbirini tamamlamaktadır. Fakat Newton’un mutlak uzay zaman kavramı ile birbirlerine ters düşmektedir. Ancak ters düşmenin yanında, bir de Newton mekaniği ile benzeşen yanları da vardır. Mesela, bütün hızların ışık hızından daha yavaş olduğu alanlarda Newton kuramı ile izafiyet kuramı aynı sonucu elde ederler.
Eisntein’ın kuramına “özel” ifadesini kazandıran durum, yalnızca durağan gözleme elverişli olmasıdır. Einstein, bütün gözlem duyularına açık ve yer çekimini de hesaba katan genel görelilik kuramını da geliştirmiştir. Einstein kuramı, günlük hayatımızda mutlak diye düşündüğümüz kavramlara görelilik teşhisi koyarken, sezgisel kavramlara ise mutlak teşhisi koymaktadır.