Maksim Gorki CV
SİYASAL AKTİVİST, YAZAR (1868 - 1936)
Maksim Gorki, "Sosyalist Gerçekçilik" edebi türünün öncüsü olan Rus yazar ve aktivisttir. Eserlerinde yoksullukla boğuşarak büyümüş olmasının verdiği eleştirisel bir tarz hakimdir. "Ana" adlı romanı en bilinen eseridir ve dünya klasikleri arasındadır.
| İsim Soyisim | : | Aleksey Maksimovich Peshkov |
| Adresi | : | Kremlin Duvarı, Moskova, Rusya |
| Doğum Tarihi | : | 28 Mart 1868 |
| Doğum Yeri | : | Nizhny Novgorod, Rusya |
| Ölüm Tarihi | : | 18 Temmuz 1936 |
| Ölüm Yeri | : | Gorki Leninskiye, Moskova, Rusya |
-
EĞİTİM
KURUM KURUM YERİ, TARİH Kişisel Eğitim 
11 yaşında yetim kalan Gorki'yi büyükannesi büyütmüştür. 8 yaşından beri çalışmak zorunda kaldığı için okul eğitimi alamamıştır. Büyükannesinin anlattığı hikayelerin Gorki'nin yazarlığı üzerinde büyük etkisi olmuştur. Gemide bulaşıkçılık yaptığı sıralarda gelen okuma merakını geliştirip gazeteci olmuş ardından da yazar olmuştur. Küçük yaştan beri çalışıyor olması Gorki'nin işçi sınıfını yakından tanımasına fırsat vermiştir. Gorki'nin eserlerinde kendisinin ne kadar keskin bir gözlemci olduğunu anlaşılmıştır. -
MESLEKİ TECRÜBELERİ
MESLEK ÇALIŞTIĞI KURUM, YER, TARİH Çırak 
Kundura Mağazası, Rusya 11 yaşındaki Gorki, çalışmak üzere bir ayakkabı kunduracısının yanına çırak olarak gönderilmiştir. Burada kaynar çorba ile elini yaktığından dolayı işi bırakmak zorunda kalmıştır. Çırak Uzaktan akrabası olan bir Mimar'ın Yanında, Rusya Gorki'nin elleri iyileşince uzaktan bir akrabası olan bir Mimar'ın yanına çırak olarak gönderilmiştir. Fakat burada Mimar'ın çırağı değil resmen Mimar'ın hizmetçisi gibi çalıştırılmıştır. Bu ağır şartlarda çalışmaya 1 yıl dayanabilen Gorki buradan da ayrılmıştır. Bulaşıkçı Volga Nehri'nde çalışan bir gemide, Rusya Mimar'ın yanından ayrılan Gorki Volga Nehri'nde işleyen bir gemide aşçı yamaklığı ve bulaşıkçılık yapmaya başlamıştır. Bu dönemde okumaya merak sarmış ve kendi çabalarıyla geliştirdiği okuma becerisini geliştirmiştir. Gemi'den de ayrılan Gorki gençlik yıllarını kazanda geçirmiştir. 19 yaşındayken intihara kalkışmış ama bu girişimi başarılı olmamıştır. 1887'deki intihar deneyimden sonraki 5 yıl boyunca Rusya'da başıboş bir şekilde dolaşmış ve önemsiz işlerde çalışmıştır. Gorki daha sonra bu acı günlerini 1913'de yayınladığı "Çocukluğum" eserinde ve "Ekmeğimi Kazanırken" adlı eserinde detaylı bir şekilde anlatmıştır. Gazete Yazarlığı Kafkasya Gazetesi, Tiflis, Gürcistan Gorki, 1892 yılında Tiflis'teki Kafkasya Gazetesi'nde işe girmiştir. O zamana kadar geçirmiş olduğu yokslulluk ve acı dolu hayatına ithafen "acı" anlamına gelen "Gorki" takma adını kullanmaya başlamıştır. Gazetede yayınladığı ilk öykü "Makar Çudra" olmuştur. 1895'te St. Petersburg'da yayınlanan bir dergide çıkan "Çelkaş" adlı öyküsü ile ün kazanmıştır. Ardından "Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız" öyküsünü yayınlanmıştır. Gorki'nin ünü hızla yayılmaya başlamış ve yazılarında genellikle sistemi eleştirmiştir. Yazar Tiflis, St. Petersburg, Kırım, Moskova Gorki'nin 1898 yılında yayınlanan ilk kitabı "Hikâye Denemeleri" (Очерки и рассказы) büyük yankı uyandırmış ve yazarlık kariyerinin başlangıcı olmuştur. İlk romanı "Foma" ise 1899'da basılmıştır. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun felsefik tartışmalara girmesi romanlarının başarısını düşürmüştür. 1906'da yazdığı ve Rus Devrimi'ne adadığı "Ana" adlı romanı dünya çapında bilinen en başarılı romanıdır. Gorki, 1899 yılında St. Petersburg'da yaşamaya başlamıştır. Çar rejimine açıkça karşı çıkmasından dolayı birçok kez tutuklanmış ve çarlık tarafından kontrol edilmiş ve baskılara maruz kalmıştır. 1901'de "Fırtına Habercisinin Türküsü" isimli kısa şiiri yüzünden tutuklanmıştır. Kısa sürede serbest kalmış, Kırım'a yerleşmiştir. Gorki gittikçe siyasal aktivist olmaya başlamıştır. Bu dönemde birçok devrimci ile tanışmıştır. Lenin'le tanıştığı 1902 yılından itibaren aralarında yakın bir arkadaşlık oluşmuştur. 1902 yılında Rusya Edebiyat Akademisi'ne seçilmiş fakat Çar II. Nikolas buna izin vermemiştir. Bunun üzerine Anton Çehov ve Vladimir Korolenko Çar'ın bu tavrını protesto etmiş ve akademiden ayrılmıştır. Başarısız olan 1905 Rus Devrimi sırasında Peter ve Paul Kalesi'nde kısa bir süre daha hapis kalmış burada "Güneşin Çocukları" adlı oyununu yazmıştır. Girişimci ve Yazar Bilgi Yayın Evi Gorki, "Bilgi" isimli bir yayınevi kurmuş bu yayınevi yayınları ile 1905 devriminde önemli bir rol oynamıştır. Bunun yanında "Yeni Hayat" adlı bir gazete de çıkarmıştır. Parti Üyesi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi, Rusya Gorki 1905'te Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne resmi olarak üye olmuş ve bolşeviklerle beraber hareket etmiştir. 1906'da Rusya'dan ayrılıp İtalya'da Capri Adası'ndaki villasında yaşamaya başlamıştır. Gorki, 1913'te tekrar Rusya'ya dönmüş ve Rusya'nın I. Dünya Savaşı'na girmesine karşı çıkmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Petrograd'daki dairesi Bolşevik ofisi gibi çalışmaya başlamıştır. Lenin'in devrim fikrini erken bulan Kamenev ve Zinovyev'in eleştirel yazıları Gorki’nin gazetesi Yeni Hayat’da basılmış Gorki de gazetesinde Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirmiştir. Parti içerisinde kutuplaşma olmasına rağmen Gorki ne tamamen partiden ayrılmış ne de parti'nin görüşlerine tamamen katılmıştır. 1918'de "Bolşeviklerin Vakitsiz Düşünceleri" isimli makalelerini yayınlamıştır. Lenin, Gorki ile dostluğuna zarar vermek istememiş ve kendisini ikna etmeye çalışan uzun mektuplar yazmıştır. Gorki, 1921-1929 arasındaki yıllarını tekrar İtalya'nın Sorrento kentindeki villasında geçirmiştir. 1929'dan sonra SSCB'yi birçok kez ziyaret etmiştir. 1932'de Stalin Gorki'yi ülkeye kesin dönüş yapmaya çağırmış ve ülkesinde büyük bir memnuniyetle karşılanacağını garantilemiştir. Gorki'nin faşist İtalya'dan geri dönüşü Sovyet zaferinin büyük bir propagandası olmuştur. Gorki'ye Lenin Nişanı verilmiş ve eskiden milyoner Ryabuşinskiy'e ait olan ve şimdi Gorki Müzesi olan Moskova'daki malikaneye yerleştirilmiştir. Şehir dışında da bir yazlık ev tahsis edilmiştir. Moskova'nın büyük caddelerinden biri olan Tverskaya Caddesi'ne ve doğduğu şehre adı verilmiştir. 1990'da şehrin adı tekrar Nizhni Novgorod olarak değiştirilmiştir. 1930'larda dünyanın en büyük uçaklarından olan Tupolev ANT-20'ler de Maksim Gorki olarak isimlendirilmiştir. Ancak Stalinist baskı arttıkça ve özellikle 1934 yılının Aralık ayındaki Sergey Kirov Suikastı'ndan sonra Gorki Moskova'daki evinde bir nevi hapis hayatı yaşamıştır. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi dönemi ele almıştır. Oğlunun Mayıs 1935'teki ani ölümünü takiben Gorki de, 1936 yılının Haziran ayında ölmüştür. Her ikisinin de ölümü şüphe altındadır. Zehirlendikleri iddia edilmiş, ama bu iddia hiçbir zaman ispatlanamamıştır. Gorki’nin cenaze töreninde tabutu taşıyanlar arasında Stalin ve Molotov da yer almıştır. 1938'de Buharin'in mahkemesinde Gorki’nin, Yagoda'nın NKVD ajanları tarafından öldürüldüğü itiraf edilmiştir. -
NİYET MEKTUBU
"Her sabah nereye gittiğini bilmeden bir işe giden, her akşam nereden çıktığını bilmeden bir işten çıkan, sevmediği hayatı yaşayan, sevmediği işi yapan, sevmediği kişilerle yaşayan, kalabalıkların yüzünden yaşamaya karşı, ne bir sevgi, ne de bir sevgisizlik işareti olmadan gelip geçen, her akşam evinin dört duvarı arasına sanki bir mezara girermiş gibi giren, gecelerini bir sıkıntı yorganının altında yalnız ya da yanındaki yabancı gövdeyle geçiren; bütün ölü kentlerin, ölü doğmuş çocukları! " Size bu ölü yaşamı hazırlayan "egemen sınıf"ın varlığıdır ve bu acımasız oyunun varlığı siz izin verdiğiniz sürece sürecektir. 
"Zavallı gelecek! İnsanlar, ona öyle çok umut besliyorlar ki, gerçekleştiğinde bütün çekiciliğini yitiriyor!" "Geçmişin arabalarıyla hiçbir yere gidemezsiniz." "Bir sürü dostunun içinde elbet düşmanların olacak ama unutma ki, onca düşmanın içinde belki seni dostun vuracak."
İlginizi çekebilecek diğer biyografiler
Gündem
Galeriler
Testler
Maksim Gorki, "Sosyalist Gerçekçilik" edebi türünün öncüsü olan Rus yazar ve aktivisttir. Eserlerinde yoksullukla boğuşarak büyümüş olmasının verdiği eleştirisel bir tarz hakimdir. "Ana" adlı romanı en bilinen eseridir ve dünya klasikleri arasındadır.){kind=link}