*_* arkadaşlar metin tekrardan sakin bir şekilde yazıldı, derlendi... eski yazıya göre bayağı bir gelişti kesinlikle okuduysanız tekrar okumanızı, okumadıysanız okumanızı tavsiye ediyorum *_*

merhabalar tekrardan bu 3. yazım olacak. hayırlara vesile olur inşallah :)

arkadaşlar bab-ı ali baskını enver paşa'nın hükümete yaptığı darbedir. şimdi ne ola ki bu? diyeceksiniz. normaldir. bab-ı ali denen yer hükümet binası gibi bir şey. yani ikinci meşrutiyetin ilanından sonra başa geçen parti, hükümetini oluşturup, ülkeyi bab-ı ali denen binadan (köşkten) yönetirdi.

şimdi ülkede darbe yapılma noktasına nasıl gelindi ondan bahsedeyim. ittihadçıların baskısı ile II.abdülhamit'e ikinci meşrutiyeti ilan ettirerek hükümeti devralmak istemiş ve başarılı olmuşlardır. ikinci meşrutiyet ilan edildikten sonra İttihad ve Terakki Fırkasının karşısına çok güçsüz bir fırka olan Ahrar fırkası çıkmış ve ittihadçılar ezici bir galibiyet ile hükümeti devralmışlardır. ve ikinci meşrutiyet ilan edildikten sonra osmanlıda padişah sadece bir sembol olarak kalmıştır. ve sonraki seçimlere gelindiğinde 1912 yılında ittihadçılar kendilerine muhalif olarak kurulan hürriyet ve itilaf fırkasına ara seçimlerde kaybetmiş ardından hazmedeyen ittihadçılar sonraki seçimleri erken tarihe alarak hileyle seçimleri kazanmıştır. bunun üzerine hürriyet ve itilaf fırkasına yandaş olan halaskar zabitan dağa çıkmış ve yaptığı eylemlerle ittihadçıların hükümetini devirmiştir. ardından sadrazam ahmet muhtar paşa tarafından yeniden hükümet kurulmuş ve halaskar zabitan bu hükümeti de devirmiştir. bunun üzerine dönemin padişahı V.mehmed tarafından verilen görev ile kamil paşa hükümet kurmuştur. bu yaşananların üzerine ittihadçıların iktidara gelmek istediklerinden o zamanlarda balkan savaşlarındaki başarısızlık yüzünden bulgarlarla masaya oturacak olan kamil paşa için ittihadçılar ''kamil paşa edirneyi bulgarlara verecek'' diyerek halkı kışkırtmış ve ardından bab-ı ali baskınını gerçekleşmiştir.

ve ayrıca ittihadçılar çok uzun zamandır ülkenin yanlış yolda olduğunu savunmuş ve ıı.abdülhamiti sürekli eleştirmişlerdir. ve bu eleştiren ilerdeki darbeyi gerçekleştirecek olan ittihadçılardır. ve ittihadçılara, jön türkler dediğimiz insan toplulukta katılır ve cemiyet büyür... ittihadçılar başından beri ihtilal aşkı ile yanıp tutuşuyordu. başka yolu olmadığına inanıyorlardı ve haklıydılar bir bakıma. çünkü demokrasi yoktu :d tabi bu duyumlarıda alan ıı.abdülhamit sadece kendisine hizmet edecek bir gizli servisin gerekli olduğunu düşünüp, üyelerine jurnalci denen bir gizli servis kurar. tabi ittihadçıların haberi yoktur bundan. bu sebeptende açık seçik yerlerde memleket meselesi konuşup ve ittihadçı gibi konuşunca jurnalciler tarafından mimleniyor ertesi gün hapse giriyorsun. ittihadçılar bir değil iki değil üç değil dört değil beş değil bilemem kaç şimdi ama bir süre sonra anlıyorlar araştırıp bunun doğru olduğunu ve jurnalcilere dikkat edilmesi gerektiğine inanıyorlar. daha sonrasında sokaklarda o korkudan kimse memleket meseleleri hakkında konuşamıyormuş çünkü her dükkanda her köşe başında her yerde jurnalciler varmış ve ayırt edilemiyorlarmış... bundan dolayı ittihadçılar toplantılarını artık kapalı ve gizli yerlerde yapmaya başlarlar ve bir süre sonra aralarından dergi basma fikri çıkar ıı.abdülhamiti eleştiren. herkes kabul eder fakat burada yani osmanlı devletinde basamayacaklarını bilirler bu yüzden kaçabilen herkes ilk olarak cenevre'ye ardından kaçabiliyorlarsa paris'e kaçarlar bu iki şehirde cemiyet şubeleri kurulup dergiler basılmaya ve osmanlıda satılmaya başlar fakat uzun bir süre sonra anlarlar ki bu böyle olacak bir iş değil, tek yolu ihtilal olarak düşünürler... buradan anlayacağımız gibi aslında bu ihtilallerin başlangıcı hadi devleti devirelim diye başlamaz uzun uğraşların sonunda tek çıkar yolun ihtilal olmasının anlaşılması ile başlamıştır...

şimdi bab-ı ali baskını gününü bir bir anlatacam. aslında anlatacam derken yalan yok biraz kopyala-yapıştır olacak çünkü bizzat yaşamadım orayı bilemem o yüzden vikipediden geçiriyorum...*vikipedi* 23 Ocak 1913 günü saat 14:30'da Sapancalı Hakkı, Menzil Müfettişliği'nde bekleyen İttihat ve Terakki'nin üst yöneticilerinden Binbaşı Enver Bey'e gelerek baskın için her şeyin hazır olduğunu bildirdi. Enver Bey bu haberi aldıktan sonra kendisi için bekleyen beyaz ata binerek Nuruosmaniye'den Bâb-ı Âli'ye doğru yanlarında İzmitli Mümtaz ve Filibeli Hilmi ile yol almaya başladı.[25] Bu arada Talat Bey de bir grup İttihatçıyla beraber Bâb-ı Âli'ye gidiyordu. Enver Bey, Nafıa Nezareti binasının önüne geldiğinde Ömer Naci ve Ömer Seyfettin tarafından Edirne'nin Bulgarlara terkedileceği bahanesiyle halk Kâmil Paşa Hükûmeti'ne karşı kışkırtılmaya başlanmıştır. Ömer Naci ve Ömer Seyfettin'in konuşmaları etkisini göstermiş, Bâb-ı Âli'nin önü kısa sürede hükûmet aleyhine sloganlar atan kalabalıkla dolmuştu. Ayrıca Bâb-ı Âli binası civarındaki önemli noktalara altmış kadar İttihatçı yerleştirilmişti.

Enver Bey yanındaki Yakub Cemil, İzmitli Mümtaz, Mithat Şükrü Bey, Talat Bey, Mustafa Necip, Filibeli Hilmi ve Sapancalı Hakkı ile beraber Bâb-ı Âli'ye girmiş, gürültüleri duyan Sadaret Yaveri Ohrili Nâfiz Bey darbecilere ateş açmış fakat hiçbirinde isabet bulamamıştır. Yaralanan Nâfiz Bey yaver odasına sığınmış, kendisinin ardından odaya giren Mustafa Necip'i ise tek kurşunla öldürmüş fakat kendisi de Mustafa Necip'in silahından çıkan kurşunlarla ölmüştür. Celâl Bayar'ın anılarına göre duyduğu silah sesleri üzerine odasından çıkan Nâzım Paşa, Enver Bey ve yanındakileri "Ne oluyor! Aklınızca Sadaret'i mi basmaya geldiniz? Haddinizi biliniz..." sözleriyle uyarmış, Enver Bey ise Nâzım Paşa'yı askerî usulde selamlayarak niyetini anlatmaya başlamıştı. Bu sırada Yakub Cemil, paşanın arkasından yaklaşarak sağ şakağına doğru ateş etmiş ve Nâzım Paşa'yı öldürmüştü. Enver Bey, Yakub Cemil'e hiddetle çıkışmış fakat "Bu adamlara başka türlü laf anlatılmaz..." cevabını almıştı. Ali Fuat Türkgeldi'ye göre ise Nâzım Paşa odasından çıktığında Enver Bey ve beraberindekilere "Pezevenkler! Siz beni aldattınız. Bana verdiğiniz söz böyle miydi?" diye çıkışmış ve bu sırada vurulmuştur. Daha sonraları Talat Bey de Nâzım Paşa'yı kastederek "Biz ona sadaret teklif ettik." demiştir.


Baskının duyulmasının ardından bab-ı alinin önünde oluşan kalabalık.

Olayın ardından Enver Bey ve Talay Bey, Kâmil Paşa'nın odasına girerek silah zoru ile istifasını yazdırmış; Enver Bey yola çıkarak istifa mektubunu saraya bizzat götürmüştü.*vikipedi bitiş*

yaşananların ardından mahmud şevket paşa sadrazamlığa getirelerek yeni ittihad ve terakki hükümeti kurulmuştur. mahmud şevket paşa muhaliflerine karşı ılımlı bir tutum sergilemiş fakat bu haziranda suikaste uğramasına kadar olmuştur. mahmud şevket paşanın ardından enver bey, talat bey ve cemal bey ile roma krallığında gerektiği vakit uygulanan yönetim şekline geçilmiştir. ve mahmud şevket paşa muhaliflerine karşı ılımlı bir tutum sergilemesine rağmen suikaste uğradığı için üçlü yönetim muhaliflerine karşı çok sert davranmıştır.

sonrasında şu bulgar meselesine gelelim... yukarıda bahsettim gibi ittihadçılar darbe için halktan destek almaları gerektiği için onları kandırdı bir nevi ve dediler ki ''kamil paşa ve kabinesi edirneyi bulgarlara verecek''. fakat baktığımız zaman ittihadçılar iktidara geçince üçlü yönetimin kararına bağlı olarak ordu ya bulgarlarla savaşıp edirneyi savunacaktı veya geri çekilip edirneyi verecekti. üçlü yönetim savaşma kararı aldı gerektiği gibi fakat başarılı olamadı ve edirneyi bulgarlara vererek çok ağır koşullarla barış anlaşması imzaladı.

buda orta büyüklükte bir detay: şimdi diyeceksiniz neden enver paşa veya talat paşa(bey) en başında, başa yani sadrazamlığa geçmedi. bunun çift bakış açısı var arkadaşlar. aslında iki bakış açısını birleştirip tek bakış açısı üzerinden de yürüyebiliriz. hatta üç bakış açısınıda inceleyelim...arkadaşlar şimdi enver paşa ve talat paşa aslında asker adamlardır yani devrimci, ihtilalciydiler...onlar makam peşinde değildi. bu birinci bakış açısına göre böyle. ikinci bakış açısına göre onlar o riski göze almadılar sonucunun kötü olabileceğini düşünüp bundan dolayı kukla koydular...şimdide üçüncü bakış açısı yani ikisinin birleştiği bakış açısı da şu şekilde; enver paşa ve talat paşa bir makama geçmek istemediler hem şahsi istemedikleri hemde ittihad ve terakki fırkasını daha iyi yönetebilmek için ve o makama sadece onların dediklerini yapacak bir adam koyarak boşa vakit kaybetmediler ve aynı zamanda elleri hala yasadışı işler için silah tutabilecekti...bakış açıları böyle arkadaşlar :) ve anlıyoruz ki arkadaşlar burdan enver bey ve talat bey gerekmediği sürece siyasi makama geçmek istemiyorlar. fakat tamamen sizin değerlendirmenize kalmış hangi bakış açısından bakacağınız... :)

*_* arkadaşlar metin tekrardan sakin bir şekilde yazıldı, derlendi... eski yazıya göre bayağı bir gelişti kesinlikle okuduysanız tekrar okumanızı, okumadıysanız okumanızı tavsiye ediyorum *_*

ve bilgilerin bir kısmı vikipedi hali hazırda bulunmakta fakat tamamen değil. yarısı kendi başka kaynaklardan derlediğim bilgiler yarısı vikipedide bulunan...

@emskaplann ne güzel gidiyordun niye orada kestin yahu. Bekliyoruz devamını :)

Gerçekten yarım kalmış. Bekliyoruz devamını gayet sürükleyici gidiyordu

merhabalar @machiavelli , @van_gogh
yazıyı tekrardan düzelttim derledim sakin bir şekilde okunmaya hazır şuan. eksik değil hatta fazla detaylı oldu arkadaşlar okumanızı kesinlikle tavsiye ederim.

@emskaplann tebrik ederim eline saglik

Konuyla ilgili Prof. Dr. Sina Akşin'in kitapları okunabilir