İbrahim Müteferrika

EĞİTİM

KURUM		KURUM YERİ, TARİH
Üniteryan Okulu		Klojvar, Macaristan
İbrahim Müteferrika, Macaristan'da yaşayan protestan bir Macar ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Üniteryan kilise eğitimini aldıktan sonra bir din adamı olabilecek ilahiyat bilgisine ulaşmıştır. Üniteryan okulunda almış eğitimin yanında Macarca, Latince ve bir çok Avrupa dilini öğrenme fırsatı bulmuştur. Osmanlı Devleti'nin Macaristan topraklarına ulaştığı sıralarda Türklere esir düşmüş ve sahip olduğu bilgisi birikimiyle dikkatleri üzerine çekmiş ve İstanbul'a gönderilmiştir.
Dil Eğitimi		Osmanlı Devleti
Müteferrika İstanbul'a getirildikten sonra Arapça, Farsça ve Türkçe dil eğitimi almıştır.

MESLEKİ TECRÜBELERİ

MESLEK		ÇALIŞTIĞI KURUM, YER, TARİH
Müteferrika		Osmanlı Devleti (1692 - 1747)
İbrahim Müteferrika, lisan bilgisinin oldukça iyi olmasından dolayı da Osmanlı Devleti'ne çeşitli görevlerde hizmet etmiştir. Buradaki en önemli görevi 1716'da soyadını almasına vesile olan görevi "müteferrika" olmuştur. Osmanlı Devleti'nde sarayda padişah ve vezirlerin yanında olup türlü işlerini yapan ve emirlerini halka iletmekle yükümlü kişiye müteferrika denirdi. Özellikle Macaristan ile ilgili diplomatik görevlere ait yazışmalarda ve yine Osmanlı Devleti'ne bağlı kalarak Doğu Macaristan reisi Rakoçi'nin yanında görev yapmıştır. Sadrazam Damat İbrahim Paşa ile çok sıkı bir münasebeti olmakla birlikte hem III. Ahmet hem de I. Mahmut dönemlerinde kendisinden oldukça yararlanılmıştır. Müteferrika'nın tarihte ün kazanmış olmasının sebebi aslında İstanbul'da geldiğinde matbaayı kurmak istemesinden dolayıdır . Devlet işlerinde ki münasebetinden ve saygınlığından dolayıda kendisine imkan verilmiştir. Ömrünün sonuna kadar Osmanlı Devleti'ne bir çok fayda saylayan basım evinin ilk kez Türklere geçmesini sağlayan kişi olarak da tarihe adını yazdırmıştır.

ÇALIŞMALARI

Çalışma Adı		Tarih
İlk Türk Matbaa Kurma Çalışması		(1719 - 1735)
İbrahim Müteferrika, Yirmisekiz Çelebizâde Said Efendi ile Türk matbaasını kurma çalışmalarına başlamıştır. İlk olarak kendisine en yakın devlet büyüklerinden olan Sadrazam Damad İbrahim Paşa'ya matbaanın faydalarını ayrıntılı bir şekilde aktarmış ve onayını almıştır. Ama İstanbul'da bir basım evi kurulması için uygun şartlar oluşmasını beklemek gerekmiştir. Çünkü o zamana kadar kitap yazmakla geçimlerini sağlayan hattatların işlerinin elinden alınmasına sebebiyet verecektir. Bu nedenle matbaanın kullanımı hazırlıkları için sosyal çalışmalar başlatılmış ve dönemin Şeyhülislamı Yenişehirli Abdullah Efendi'den de dini açıdan sorun olmadığının onayı alındıktan sonra çalışmalar hızlandırılmıştır. 1728 yılında ilk Türk basım evi açılmış, ilk basılan eser de 1729 'da 2 ciltlik “Vankulu Lugati” olmuştur.

ESERLERİ

Eser Adı	Eserin Türü	Tarihi
Risâle-i İslamiyye	Telif Eserleri	1710
Vesilet-üt-Tıbâa	Telif Eserleri	1726
Usul el-Hikem fi Nizam el-Ümem	Telif Eserleri	1732
Fiyuzat-ı Mıknatısiye	Tercüme Eserleri	1732

NİYET MEKTUBU

"Sultanım, günümüzde artık devletler dinden ve geleneklerden gelen kurallara göre değil, akıl ve bilim ilkelerine göre yönetilmektedir." (Osmanlı ordusunun neden hep gerilediğini soran padişah I. Mahmud’a verdiği cevap)

İsim Soyisim	:	İbrahim Müteferrika
Adresi	:	Galata Mevlevihanesi, İstanbul, Türkiiye
Doğum Tarihi	:	1674
Doğum Yeri	:	Klojvar, Macaristan
Ölüm Tarihi	:	1747
Ölüm Yeri	:	İstanbul, Türkiye

Tarihi Olaylar

İbrahim Müteferrika CV

İlginizi çekebilecek diğer biyografiler