Madde 1) Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı dostluk zihniyeti ile hareket etmelidirler.
Madde 2) Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir akide, milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin işbu Beyannamede ilan edilen bütün haklardan ve bütün hürriyetlerden istifade edebilir. Bundan başka, bağımsız memleket uyruğu olsun, vesayet altında bulunan, gayri muhtar veya sair bir egemenlik kayıtlamasına tabi olan ülke uyruğu olsun, bir kişi hakkında, uyruğu bulunduğu memleket veya ülkenin siyasi, hukuki veya milletlerarası statüsü bakımından hiçbir ayrılık gözetilmeyecektir.
Madde 3) Yaşamak, hürriyet ve kişi emniyeti her kişinin en doğal hakkıdır.
Madde 4) Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz; kölelik ve köle ticareti her türlü şekliyle insanlığa aykırı ve yasaktır.
Madde 5) Hiç kimse işkenceye, zalimane, gayriinsani, haysiyet kırıcı cezalara veya muamelelere tabi tutulamaz.
Madde 6) Herkes her nerede olursa olsun hukuk kişiliğinin tanınması hakkına sahiptir.
Madde 7) Herkes kanun önünde eşittir ve her birey kanunun korumasından eşit bir şekilde faydalanacaktır. Herkesin beyannamenin bu maddesine sığınarak aykırı bir muameleye maruz kaldığında kanuni yollarlar eşit bir şekilde korunma hakkı vardır.
Madde 8) kişinin kendine anayasa ve kanunlar tarafından verilen tabi haklarının ihlal edilmesinde haklarını savunmak amacıyla milli mahkemelere başvurma hakkı vardır.
Madde 9) Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, alıkonulamaz veya özgürlüğü gaspedilerek sürgün edilemez.
Madde 10) Herkes, haklarının, görevlerinin ya da kendisine cezai sorumluluk yükleyecek herhangi bir suçlamanın belirlenmesinde tam bir eşitlikle, davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından adil bir şekilde ve açık olarak görülmesi hakkına sahiptir.
Madde 11) Bir suç işlemekten sanık olan herkes, savunması için kendisine gerekli bütün tertibatın sağlanmış bulunduğu açık bir yargılama ile kanunen suçlu olduğu tespit edilmedikçe masum sayılır. Hiç kimse işlendikleri sırada milli veya milletlerarası hukuka göre suç teşkil etmeyen fiillerden veya ihmallerden dolayı mahkum edilemez. Bunun gibi, suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha şiddetli bir ceza verilemez.
Madde 12) Hiç kimse özel hayatı, ailesi, ev, veya yazışması konusunda keyfi karışmalara, şeref ve şöhretine karşı tecavüzlere maruz bırakılamaz. Herkesin bu karışma ve ihlallere karşı kanun ile korunmaya hakkı vardır.
Madde 13) Herhangi bir devletin sınırları içinde dolaşma ve yerleşme hakkına sahiptir. Herkes, kendi memleketi de dahil, herhangi bir memleketten ayrılmak ve memleketine dönmek hakkına sahiptir.
Madde 14) Herkes zulüm karşısında başka memleketlerden mülteci olarak kabulü talep etmek ve memleketler tarafından mülteci muamelesi görmek hakkına sahiptir. Bu hak, gerçekten adi bir cürüme veya Birleşmiş Milletler prensip ve amaçlarına aykırı faaliyetler nedeniyle olan özellikle İnterpol tarafından aranan kimseler için ileri sürülemez.
Madde 15) Her ferdin bir uyrukluk hakkı vardır. Hiç kimse keyfi olarak uyrukluğundan ve uyrukluğunu değiştirmek hakkından mahrum edilemez.
Madde 16) Evlilik çağına varan her erkek ve kadın, ırk, uyrukluk veya din bakımından hiçbir kısıtlamaya tabi olmaksızın evlenmek ve aile kurmak hakkına sahiptir. Her erkek ve kadın evlenme konusunda, evlilik süresince ve evliliğin sona ermesinde eşit hakları haizdir. Evlenme akdi ancak müstakbel eşlerin serbest ve tam rızasıyla yapılır. Aile, cemiyetin doğal ve temel unsurudur, cemiyet ve devlet tarafından korunmak hakkına sahiptir.
Madde 17) Kişinin tek başına veya başkalarıyla birlikte mal ve mülk sahibi olmak hakkına sahiptir. Hiç kimse keyfi olarak mal ve mülkünden mahrum edilemez.
Madde 18) Her kişinin, fikir, vicdan ve din hürriyetine hakkı vardır. Bu hak, din ve kanaat değiştirmek hürriyeti, dinin veya kanaatini tek başına veya topluca, açık olarak veya özel surette, öğretim, tatbikat, ibadet ve ayinlerle izhar etmek hürriyetini içerir.
Madde 19) Her ferdin fikir ve fikirlerini açıklamak hürriyetine hakkı vardır. Bu hak fikirlerinden ötürü rahatsız edilmemek, memleket sınırları mevzubahis olmaksızın malumat ve fikirleri her vasıta ile aramak elde etmek veya yaymak hakkını içerir.
Madde 20) Her şahıs saldırısız toplanma ve dernek kurma ve derneğe katılma serbestisine maliktir. Hiç kimse derneğe mensup olmaya zorlanamaz.
Madde 21) Her birey, doğrudan doğruya veya serbestçe seçilmiş temsilciler vasıtasıyla, memleketin kamu işleri yönetimine katılmak hakkına sahiptir. Her şahıs memleketin kamu hizmetlerine eşitlikle girme hakkına sahiptir. Halkın iradesi kamu otoritesinin esasıdır; bu irade, gizli şekilde veya serbestliği saplayacak muadil bir usul ile cereyan edecek, genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak olan devri ve dürüst seçimlerle ifade edilir.
Madde 22) Herkesin, toplumun bir üyesi olması nedeniyle sosyal güvenliğe hakkı vardır. İnsanların onur ve kişiliklerinin özgürce gelişmesi için zorunlu olan ekonomik, toplumsal ve kültürel hakların, ulusal cabalar ve uluslararası işbirliği yoluyla her devletin örgütleri ve kaynaklarıyla orantılı olarak gerçekleştirmesine hakları vardır.
Madde 23)
a. Herkes, çalışma, işini özgürce seçme, adil ve uygun çalışma şartlarının sağlanması ve işsizlikten korunma haklarına sahiptir.
b. Herkesin, hiçbir ayrım gözetilmeksizin, eşit çalışma karşılığında eşit ücret almaya hakkı vardır.
c. Çalışan herkesin, kendisine ve ailesine insanlık onuruna uygun bir yaşam sağlayan ve gerekirse her türlü toplumsal koruma araçlarıyla da tamamlanan adil ve uygun bir ücrete hakkı vardır.
d. Herkesin, çıkarlarını korumak için sendikalar kurmaya ve bunlara katılmaya hakkı vardır.
Madde 24) Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin uygun biçimde sınırlanmasına ve belirli devrelerde ücretli tatillere hakkı vardır.
Madde 25) Her bireyin, gerek kendisi gerekse ailesi için, yiyecek, giyim, tıbbi bakım, gerekli sosyal hizmetler dahil olmak üzere sağlığı ve refahını temin edecek uygun bir hayat seviyesine ve işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, ihtiyarlık veya geçim imkanlarından iradesi dışında mahrum bırakacak diğer hallerde güvenliğe hakkı vardır. Ana ve çocuk özel ilgi ve yardım görmek hakkına sahiptir. Bütün çocuklar, evlilik içinde veya dışında doğsunlar, aynı sosyal korunmadan faydalanırlar.
Madde 26) Her ferdin öğrenim hakkı vardır. Öğrenim hiç olmazsa ilk ve temel safhalarında parasızdır. İlk öğretim mecburidir. Teknik ve mesleki öğretimden herkes yararlanabilir. Yüksek öğretim, liyakatlerine göre herkese tam eşitlikle açık olmalıdır. Öğretim insan kişiliğinin tam gelişmesini ve insan haklarıyla ana özgürlüklerine saygının kuvvetlenmesini hedef almalıdır. Öğretim bütün milletler, ırk ve din grupları arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu teşvik etmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışın devamı yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir. Ana baba, çocuklarına verilecek eğitim türünü seçmek hakkını öncelikle haizdir.
Madde 27) Herkes, topluluğun kültürel faaliyetine katılmak, güzel sanatları tatmak, ilim alanındaki ilerleyişe iştirak etmek ve bundan faydalanmak hakkına sahiptir. Herkesin yarattığı, her türlü bilim, edebiyat veya sanat eserlerinden doğan manevi ve maddi çıkarların korunmasına hakkı vardır.
Madde 28) Herkesin, bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin tam uygulanmasını sağlayacak bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.
Madde 29)
a. Herkesin kişiliğinin tam ve özgür gelişmesi, içinde yaşadığı topluma karşı görevlerini yerine getirmesiyle olanaklıdır.
b. Herkes, haklarını kullanmak ve özgürlüklerinden yararlanmak konusunda; ancak yasalarla sırf başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınmasını ve bunlara saygı gösterilmesini sağlamak amacıyla ve toplumun ahlak, düzen ve genel inancının gereklerini karşılamak için belirlenmiş kurallara bağlıdır.
c. Bu hak ve özgürlükler hiçbir şekilde Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine ters düşecek biçimde kullanılamaz.
Madde 30) Bu bildirgenin hiçbir yargısı, içinde yayınlanan hak ve özgürlüklerin bir devlet, sınıf ya da birey tarafından yok edilmesini güden bir çalışmaya girişmeye ya da eylemli olarak bunu islemeye herhangi bir hak getirir nitelikte yorumlanamaz.