Aydınoğulları (1308-1426)
Aydınoğulları Beyliği, II. Dönem Anadolu Beyliklerinden birisidir.
Aydınoğulları, Aydınoğlu Mehmed Bey tarafından 1308’de Aydın ve çevresinde kurulmuştur. Önceleri Germiyanoğullarına bağlı olarak kurulan beylik daha sonra Bizans’tan Birgi’yi alıp burayı başkent yapmalarıyla bağımsızlıklarını ilan ettiler. Ödemiş, Sultanhisar ve İzmir’i ele geçiren Aydınoğulları Ayasuluğ’da (Selçuk) Aydınoğullarının ilk donanmasını kurdu. Devletin kurucusu olan Mehmed Bey’in 1334 yılında vefatından sonra beyliğin başına Umur Bey geçmiştir.
Beyliğin hükümdarı olan Umur Bey Selçuk ve İzmir’de tersaneler kurdurdu. Sakız, Bozcaada, Eğriboz, Mora ve Rumeli kıyılarına akınlar düzenledi. Umur Bey’in Alaşehir’i ele geçirmesinin ardından Venedik, Ceneviz, Rodos Şövalyeleri ve Kıbrıs Krallığı birleşerek bir donanma oluşturdular.
Aydınoğulları’na karşı koymak için kurulan Birleşik Haçlı donanması İzmir’i ele geçirerek (1344) beyliğin donanmasını kaybetti. Aydınoğulları Umur Bey’in 1348 yılında vefatından sonra eski gücünü yitirmeye başladı. Denizden Haçlılar, karadan da Osmanlılara karşı koyamadı. İsa Bey, beyliğin yıkılması yerine beylik toprakalrını 1390 yılında Yıldırım Bayezid’e bıraktı. Yıldırım Bayezid’in 1402 yılında Ankara Savaşı’nda yenilmesinin ardından Timur beyliğe eski topraklarını geri verdi. Beyliği ele geçiren İzmiroğlu Cüneyd Bey, Osmanlı Devleti aleyhinde bir sıra çalışmalara katıldı. Aydınoğulları Beyliğine 1426 yılında II. Murad tarafından son verildi ve beyliğin toprakları Osmanlı Devleti’nin kontrolüne girdi.