Şüphesiz Fransız ihtilâli ve sonuçlarının doğurduğu savaşlar.

Osmanlı devleti izlediği fetih politikaları ile sınırlarını üç kıtaya kadar genişletmiş bunun doğal sonucu olarak da zamanın dünya ticareti açısından çok büyük öneme sahip ticaret yollarını hakimiyeti altına almış ve ekonomisi gelişmiştir. Osm. Devletinin. ticaret yollarını elinde bulundurması Avrupalı devletleri yeni yollar bulmaya yöneltmiş ve coğrafi keşifleri ortaya çıkarmıştır. Dünya tarihi açısından da bir dönüm noktası olan coğrafi keşifler Osmanlı Devletini çöküşe götüren ekonomik nedenlerin temelini oluşturmuş, zamanla verilen kapitülasyonlar ile de Avrupa devletlerinin açık pazarı haline gelmiştir.

Bu konu hakkında asla varsayımlar ile hareket edilemez. Eldeki hiçbir veride ilk insandan bugüne nekadar geçtiğine dair kesin bir yargıya ulaşılamaz. Bizim bakmamız gereken evrensel bir tarih gerçeği ve bilim adamlarının ortaya koydukları bilimsel gerçeklerdir. Burada unutulmaması gereken ise bilimsel verilerin zamanla değişebileceği gerçeğidir.