Ömer Hayyam CV

ŞAİR, YAZAR, MATEMATİKÇİ, FİLOZOF, ASTRONOM (1048 - 1131)
Tüm dünyada tanınan Nişaburlu Ömer Hayyam, hem bilim hem de edebi alanda önemli bir kişidir. Matematikte kullanılan binom açılımı ve Pascal Üçgenini bulan kişidir. Edebiyatta alanında ise rubaileriyle oldukça ünlüdür.

İsim Soyisim : Gıyaseddin Eb'ul Feth Ömer İbni İbrahim'el Hayyam
Adresi : Nişabur, İran
Doğum Tarihi : 18 Mayıs 1048
Doğum Yeri : Nişabur, İran
Ölüm Tarihi : 4 Aralık 1131
Ölüm Yeri : Nişabur, İran
  • EĞİTİM
    KURUM KURUM YERİ, TARİH
    Medrese Eğitimi
    Muhammed Mansure ve Mowaffaq Nishapuri'den,Belh, Horasan
    Hayyam, o dönemin Horasan'ı bugünün Afganistan'ında çocukluğunun büyük bir parçasını geçirmiştir. Hayyam, eğitimini ünlü alimler Muhammed Mansure ve Mowaffaq Nishapuri'den almıştır.
    Kişisel Eğitim
    Belh, Buhara, Merv, Horasan
    Hayyam'ın bilimsel eğitimleri dediğimiz matematik, geometri, fizik, mantık, astronomi, tıp, müzik ve şiir eğitimlerini ise o dönem bilim merkezlerini tek tek gezerek kendisi almıştır. Hayyam almış olduğu bu eğitimleri ismini çok sayıda duyduğumuz çalışmaları ve teoremleri geliştirmede kullanmış, hepsinin aslında bilinmeyen bir kahramanı olmuştur. Hayyam'ın fizik, metafizik, matematik, astronomi bilgisinin üst seviyede olduğunu İbni Sina’nın Temcid adlı eserinin tercümesinde açıkça görülmüştür.
  • MESLEKİ TECRÜBELERİ
    MESLEK ÇALIŞTIĞI KURUM, YER, TARİH
    Öğretmen
    Nişabur, Horasan
    Hayyam belirli bir dönem fıkıh, ilahiyat, edebiyat, tarih, fizik ve astronomi dallarında öğretmenlik yaptığı söylenmiştir.
    Danışman
    Nişabur, Horasan
    Hayyam, Selçuklu Sultanı Melikşah'ın da bir dönem danışmanlığını yapmıştır.
    Astrolog
    Nişabur, Horasan
    Hayyam, Melikşah'ın ölümünden sonra Melikşah'ın dul eşi tarafından danışman olarak kabul görmemiştir. Hayyam sonrasında hac vazifesini yerine getirmek için Mekke ve Medine'ye gitmiş döndüğünde ise mahkeme kararınca Astrolog olarak çalışmasına izin verilmiştir.
  • ÇALIŞMALARI
    Çalışma Adı Tarih
    Cebir Risalesi
    Ömer Hayyam, cebir prensiplerini açığa çıkarmış olduğu, kübik denklemlere çözüm bulduğu çalışmalarını bu eserinde toplamıştır. Hayyam'ın bu eseri, on bölümden oluşmuş dört bölümünü kübik denklemleri incelemeye ve bu denklemleri sınıflandırmaya ayırmıştır. Hayyam, matematik tarihinde ilk kez bu sınıflandırmayı yapmış cebiri, sayısal ve geometrik bilinmeyenlerin belirlenmesini amaçlayan bilim olarak tanıtmıştır. Hayyam'ın matematik bilgisi ve yeteneği zamanın çok ötesinde olmuş kendisi denklemlerle ilgili çok başarılı çalışmalar yapmıştır. Ve Hayyam, 13 farklı 3. dereceden denklem tanımlamıştır ve bu denklemleri çoğunlukla geometrik metod kullanarak çözmüş, çözümleri ise zekice seçilmiş konikler üzerine dayandırılmıştır. Hayyam bu çalışmalarını eserinde, iki koniğin arakesitini kullanarak 3. dereceden her denklem tipi için köklerin bir geometrik çizimi bulunduğunu belirtmiş ve bu köklerin varlık koşullarını tartışmıştır.
  • BULUŞLARI
    Buluş Adı Tarihi
    Binom Açılımı
    Ömer Hayyam, binom açılımını ve bu açılımda ki katsayıları da bulan ilk kişi olmuştur.
    Hayyam Üçgeni
    Pascal Üçgeni Fransız matematikçi Blaise Pascal'ın soyadı olarak öğrenmiş olduğumuz matematik kavramı aslında Ömer Hayyam tarafından oluşturulmuş bir "Hayyam Üçgeni" kavramıdır.
    Ömer Hayyam Takvimi
    21 Mart 1079
    Ömer Hayyam “Ömer Hayyam Takvimi” bugün ise “Celali Takvimi” olarak bilinen takvim için büyük çaba sarf etmiştir.
  • ESERLERİ
    Eser Adı Eserin Türü Tarihi
    İbni Sina'nın Temcid (Yücelme) Adlı Eserinin Yorum ve Tercümesi Yazılı Eser
    Oluş ve Görüşler Yazılı Eser
    Cebir ve Geometri Üzerine Yazılı Eser
    Varlıkla İlgili Bilgi Özet Yazılı Eser
    Fiziksel Bilimler Alanında Bir Özeti Yazılı Eser
    Bilgelikler Ölçüsü Yazılı Eser
    Akıllar Bahçesi Yazılı Eser
    Cebir Risalesi Yazılı Eser
    Ziyc-i Melikşahi
    (Astronomi ve takvim konusunda)
    Yazılı Eser
    Kitabün fi'l Burhan ül Sıhhat-ı Turuk ül Hind
    (Geometri konusunda)
    Yazılı Eser
    Risaletün fi Berahin İl Cebr ve Mukabele
    (Cebir ve denklemleri konusunda
    Yazılı Eser
    Müşkilat'ül Hisab
    (Aritmetik konusunda)
    Yazılı Eser
    İlm-i Külliyat
    (Genel prensipler konusunda)
    Yazılı Eser
    Nevruzname (Takvim ve yılbaşı tespiti konusunda Yazılı Eser
    Risaletün fil İhtiyal li Marifet
    (Mücevher miktarının bilinmesi konusunda)
    Yazılı Eser
    Risaletün fi Şerhi ma Eşkele min Musaderat
    (Öklid'in bir probleminin çözülmesi konusunda)
    Yazılı Eser
    Risaletün fi Vücud
    (Felsefede ontoloji konusunda)
    Yazılı Eser
    Muhtasarun fi't Tabiiyat
    (Fizik bilimi konusunda)
    Yazılı Eser
    Risaletün fi'l Kevn vet Teklif (Felsefe konsunda) Yazılı Eser
    Levazim'ül Emkine
    (Coğrafi bilim konusunda)
    Yazılı Eser
    Fil Cevab Selaseti Mesâil ve fi Keşfil Hicab
    (Üç meseleye cevap ve alemde zıtlığın zorunlu olduğuna dair) 
    Yazılı Eser
    Mizan'ül Hikem
    (Mücevherlerinin değerini bulma konusunda)
    Yazılı Eser
    Abdurrahman'el Neseviye Cevab
    (İbadet konusuna dair)
    Yazılı Eser
    Nizamülmülk
    (Arkadaşı olan vezirin biyografisi) 
    Yazılı Eser
    Eş'arı bil Arabiyye
    (Arabça rûbaileri) 
    Yazılı Eser
    Fil Mutayat
    (Bilim prensipleri)
    Yazılı Eser
  • NİYET MEKTUBU
    "Denize düşüp kaybolan şu damlası toprağa karışan toz zerresi nedir bu dünyaya gelip gidişimizin manası fena bir böcek işte, bugün var yarın yok."
    "Bilmem, tanrım, beni yaratırken neydi niyetin, bana cenneti mi, cehennemi mi nasip ettin; bir kadeh, bir güzel, bir çalgı bir de yeşil çimen bunlar benim olsun, veresiye cennet de senin."
    "Ey kör! Bu yer, bu gök, bu yıldızlar, boştur boş! Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoş! Şu durmadan kurulup dağılan evrende bir nefestir alacağın, o da boştur boş!"
    "Bir kerpicim de olsa, satar yine şarap içerim."
    "İçin temiz olmadıktan sonra hacı hoca olmuşsun; kaç para! Hırka; tespih; post; seccade güzel: ama tanrı kanar mı bunlara?"

Tarihiolaylar.com internet sitesinde bulunan bütün içerikler Tarihi Olaylar editörleri tarafından hazırlanmaktadır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

Copyright 2024 - Tüm Hakları Saklıdır.